Evaluatie

Tijdens het creëren en evalueren van een soundscape hebben heel wat factoren een beïnvloedende rol. Zoals reeds eerder besproken houdt het creëren van een soundscape enerzijds de keuze van de geluiden en het tijdschema in, anderzijds spelen ook esthetische aspecten een rol. Het evalueren van een soundscape is dan weer zeer persoonlijk.

Algemeen kunnen we concluderen dat natuurgeluiden zeker de voorkeur hebben op menselijke of technische geluiden. Zo bleek duidelijk uit de evaluaties na de try-outs dat de vogelgeluiden een goede sfeer creëerden maar de cafetariageluiden en typgeluiden van een schrijfmachine eerder storend ervaren werden. Uitzondering hier is het bel- of klokgeluid dat door zijn grote herkenbaarheid ook erg geapprecieerd werd, bovendien werkte dit geluid ook oriënterend in de tijd.

Het tijdschema hangt nauw samen met het dagverloop van het WZC. De meeste WZC hebben een gelijklopend dagpatroon, maar in de praktijk zijn er toch wel wat verschillen. Zo wordt in het ene WZC het middagmaal om 11u30 opgediend, in het andere pas om 12u. Het is belangrijk dat deze informatie gekend is om de soundscape goed af te stemmen op de dagdagelijkse werking van het WZC.

In de soundscape is het van groot belang om zowel voor de gekozen geluiden als voor het gehanteerde tijdschema rekening te houden met de bewoner. Bij het creëren van de soundscapes werd er vertrokken vanuit de persona’s, hierdoor was er zeker al enige fit met de bewoners voor wie de soundscapes ingezet werden. Door minimale aanpassingen door te voeren aan de gekozen geluiden en het tijdschema werd ervoor gezorgd dat de soundscape meer aangepast was aan de bewoner en zijn/haar ritme. Voorbeelden zijn hier het later starten van de ochtengeluiden bij een bewoonster die na 8u verzorgd wordt en het weghalen van de belgeluiden bij een bewoonster die hier heftig op reageerde.

Tot slot blijft ook het evalueren van de soundscape grotendeels een subjectief gegeven. De reactie van de bewoners moet vooral door zorgverleners geobserveerd worden en geïnterpreteerd worden. Daarnaast is ook het gedrag van bewoners met dementie sterk afhankelijk van het moment, waardoor reacties niet altijd gekoppeld kunnen worden aan bv. de aanwezigheid van de soundscape. Ook de persoonlijke mening van de zorgverlener is bepalend tijdens de evaluatie van de soundscape. Dit kwam sterk naar voor bij de muzikale intermezzo’s. Zorgverleners benoemden hier vaak geen reactie van de bewoners maar wel hun eigen gevoel. Voor de ene mogen deze intermezzo’s er elke dag zijn, de andere wou deze liever niet tijdens de maaltijd of gaf de voorkeur aan levendigere muziek.